Βασιλική Τζεβελέκου
Ερωτήματα προκαλεί η απόφαση της υπουργού Πολιτισμού (28/9) να εγκρίνει πρόταση της Επιτροπής Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης για την αποκατάσταση της δυτικής προσπέλασης στο μνημείο, πριν τα μέλη του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου κληθούν να εξετάσουν τη μελέτη κι ενώ αναμένεται τον Νοέμβριο διεθνής συνάντηση για τα αναστηλωτικά έργα.
Με απόφαση της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη (με ημερομηνία 28/9/21) εγκρίνεται η πρόταση της Επιτροπής Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης (ΕΣΜΑ) που βασίζεται στην πρόταση του καθηγητή Μανόλη Κορρέ, για την αποκατάσταση της δυτικής πρόσβασης της Ακρόπολης. Σύμφωνα με το επίσημο έγγραφο του υπουργείου Πολιτισμού που αναρτήθηκε στη «Διαύγεια», «εγκρίνεται η κεντρική ιδέα και οι γενικές κατευθύνσεις της πρότασης της Επιτροπής Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης σχετικά με την αποκατάσταση της δυτικής προσπέλασης της Ακρόπολης, καθώς και της σκοπιμότητας υλοποίησης του αντικειμένου αυτής, διότι θα επαναποδώσει τα χαρακτηριστικά και τις αξίες των μνημείων του χώρου, θα συνεισφέρει απολύτως αποφασιστικά στην “ορθή πρόσληψη” της μορφής αυτών, θα αναδείξει τον μνημειακό χαρακτήρα της πρόσβασης στον Ιερό Βράχο, θα άρει εσφαλμένες επεμβάσεις του παρελθόντος και θα συμβάλει σημαντικά στη βελτίωση της διαχείρισης της πρόσβασης και επομένως των συνθηκών επίσκεψης του κοινού στον χώρο», αναφέρει η απόφαση της υπουργού Πολιτισμού που συνοδεύεται από τρεις όρους.
Θυμίζουμε ότι η ομόφωνη γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου τον περασμένο Φεβρουάριο (2/2/21) είχε αναδείξει μια σειρά ερωτημάτων για τον τρόπο σχεδιασμού και εκτέλεσης των έργων στην Ακρόπολη. Είχε ξεκινήσει ζωηρός διάλογος μεταξύ μελών της επιστημονικής κοινότητας που διαφωνούν με τους χειρισμούς της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Πολιτισμού για τα έργα που πραγματοποιούνται στον αρχαιολογικό χώρο της Ακρόπολης, όπου ως γνωστόν είχαν προηγηθεί οι τσιμεντοστρώσεις με πρόσχημα τις διαδρομές για ανθρώπους με κινητικά προβλήματα.
Για πρώτη φορά λοιπόν τα μέλη του ΚΑΣ δεν είχαν γνωμοδοτήσει μια ολοκληρωμένη μελέτη για ένα τόσο σύνθετο έργο, όπως είναι η αποκατάσταση της δυτικής πρόσβασης και η ροή των επισκεπτών στο κορυφαίο μνημείο ενταγμένο στον Κατάλογο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, αλλά για μια πρόταση που στην απόφαση της υπουργού βαφτίζεται τώρα «κεντρική ιδέα». Το θέμα είχε εισαχθεί με μεγάλη βιασύνη, ενώ δεν είχε προηγηθεί μελέτη σκοπιμότητας.
Σήμερα, εφτά μήνες μετά τη γνωμοδότηση του ΚΑΣ, έχουμε την πολιτική έγκριση εκείνης της απόφασης από την υπουργό Πολιτισμού. Μια υπουργική απόφαση προκαταλαμβάνει τα μέλη του ΚΑΣ που θα κληθούν να εξετάσουν τη μελέτη, αλλά και τα μέλη που θα συμμετάσχουν στη διεθνή συνάντηση; Είναι τυχαίος ο χρόνος; Αφού σε περίπου έναν μήνα, θα διεξαχθεί η διεθνής συνάντηση με θέμα «Τα αναστηλωτικά έργα στην Ακρόπολη. Τα νέα προγράμματα» που διοργανώνεται από την ΕΣΜΑ, την Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης (ΥΣΜΑ) σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών και το Μουσείο Ακρόπολης. Θα φιλοξενηθεί (είχε δεσμευτεί το υπουργείο Πολιτισμού για τη διεξαγωγή του) στις 11-13 Νοεμβρίου στους χώρους του Μουσείου της Ακρόπολης.
Η έγκριση δίδεται με τους ακόλουθους όρους:
1 Οι γενικές κατευθύνσεις της εν θέματι πρότασης να εξειδικευτούν και να αποδοθούν σε συνολική μελέτη, η οποία:
1.1 Να λάβει υπ’ όψιν το αρχειακό υλικό, τα αποτελέσματα της ανασκαφικής έρευνας, τον εντοπισμό, την καταγραφή και την αξιολόγηση των σωζόμενων καταλοίπων όλων των οικοδομικών φάσεων της προσπέλασης και τις διεθνείς συμβάσεις για την προστασία και αποκατάσταση μνημείων, με επιπλέον δεδομένο ότι πρόκειται για μνημείο ενταγμένο στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς UNESCO. Με τα ανωτέρω θα συναρτηθεί ο βαθμός αποκατάστασης του συνόλου ή η ανασύσταση των περισσότερο αναγνώσιμων και τεκμηριωμένων τμημάτων της δυτικής πρόσβασης.
1.2 Να περιλαμβάνει α) αρχαιολογική και αρχιτεκτονική τεκμηρίωση (υφιστάμενη κατάσταση, οικοδομικές φάσεις, ιστορικό επεμβάσεων), β) πρόταση της αποκατάστασης της πρόσβασης με αρχιτεκτονική, στατική, γεωτεχνική και υδραυλική μελέτη.
1.3 Να συμπεριλάβει την αποκατάσταση και την ανάδειξη των σωζόμενων καταλοίπων όλων των οικοδομικών φάσεων της προσπέλασης (μυκηναϊκών, αρχαϊκών, κλασικών, ρωμαϊκών, υστερορωμαϊκών κ.λπ.).
1.4 Να στοχεύει στην ερμηνεία μέσω των επιμέρους εξειδικευμένων λύσεων και στην αρμονική συνύπαρξη των ως άνω καταλοίπων με τα ιστάμενα μνημεία του Ιερού Βράχου.
1.5 Να αποδίδει το σύνολο των απαραίτητων επεμβάσεων με τον βαθμό εξειδίκευσης που απαιτείται.
2 Στην εν λόγω μελέτη να συμπεριληφθεί και το σχέδιο διαχείρισης της επίσκεψης σε συνάρτηση με τη συνολική λειτουργία του χώρου, με πρόβλεψη για την επίσκεψη κατά τα στάδια εκτέλεσης του έργου.
3 Να εκπονηθεί σχετική μελέτη και να υποβληθεί για έγκριση στο ΚΑΣ σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο.
Να σημειώσουμε ότι το «ισχύον θεσμικό πλαίσιο» προβλέπει μελέτη σκοπιμότητας, ποιος είναι δηλαδή ο σκοπός της νέας παρέμβασης. Η προστασία του μνημείου; Η διευκόλυνση των επισκεπτών; Η αποκατάσταση κάποιας συγκεκριμένης ιστορικής φάσης; Στους παραπάνω όρους αναφέρεται ότι η Ακρόπολη είναι μνημείο ενταγμένο στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς UNESCO, γεγονός που είχε «ξεχαστεί» στην προηγούμενη φάση των διαδρομών για τα ΑμεΑ που είχε αποτέλεσμα τις διαστρώσεις με τσιμέντο, όπου ο ΣΕΑ είχε καταγγείλει ότι δεν υπήρξε ολοκληρωμένη μελέτη.
Στις γενικές κατευθύνσεις (1.2) διαβάζουμε ότι πρέπει να προβλέπονται στη μελέτη «α) αρχαιολογική και αρχιτεκτονική τεκμηρίωση (υφιστάμενη κατάσταση, οικοδομικές φάσεις, ιστορικό επεμβάσεων), β) πρόταση της αποκατάστασης της πρόσβασης με αρχιτεκτονική, στατική, γεωτεχνική και υδραυλική μελέτη)», όροι που όλοι θυμόμαστε ότι δεν είχαν προβλεφθεί στις μελέτες του ’20. Με ενδιαφέρον αναμένεται η διεθνής συνάντηση του Νοεμβρίου, όπου θα δοθεί «έμφαση στις προτάσεις αποκατάστασης των τειχών και της δυτικής προσπέλασης», σχετικά με τα θέματα που θα τεθούν εκεί, αλλά και ποιοι θα συμμετάσχουν.
·
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου